Spis treści
Jak wygląda powrót z przestrzeni kosmicznej na Ziemię oczami lekarzy? Eksperci centrum medycznego enel-med nie mają złudzeń – to nie bajka o bohaterze, a walka o powrót do normalnego życia.
Kosmiczne skutki mikrograwitacji: organizm w szoku!
Choć jego podróż trwała zaledwie kilkanaście dni, to dla ciała to jak Mount Everest stresu. – Pobyt w mikrograwitacji jest dla organizmu ogromnym wyzwaniem. Powrót na Ziemię to również silny stres fizjologiczny – podkreśla dr Piotr Grzyb, nefrolog i specjalista chorób wewnętrznych.
Już w pierwszych godzinach po lądowaniu astronauta musi przejść rygorystyczne procedury medyczne znane z NASA czy ESA. Organizm, który przez kilkanaście dni „nie wiedział, co to grawitacja”, musi nauczyć się żyć na nowo.
Ciało w trybie awaryjnym: rehabilitacja zaczyna się dzień po lądowaniu
Nie ma czasu na odpoczynek. Drugiego dnia po powrocie rozpoczyna się intensywny program ćwiczeń, który trwa co najmniej dwie godziny dziennie przez minimum 45 dni. Obejmuje on nie tylko klasyczną rozgrzewkę i ćwiczenia rozciągające, ale także trening oporowy, aktywność aerobową, ćwiczenia równoważne i propriocepcyjne (czyli rozwijające czucie głębokie), a także trening funkcjonalny. Raz w tygodniu przeprowadzana jest szczegółowa ocena postępów fizycznych uczestnika, a cały plan jest indywidualnie dostosowany do wyników testów sensomotorycznych.
Wzrok w tarapatach. Co z oczami astronauty?
Brak grawitacji oznacza zaburzenia w przepływie płynów ustrojowych. Może to prowadzić do zawrotów głowy, nudności, dezorientacji przestrzennej i problemów z koordynacją ruchową. U wielu astronautów pojawiają się również zaburzenia widzenia, spowodowane nie tylko zmianami w krążeniu płynu mózgowo-rdzeniowego, ale także przemieszczaniem się płynów ustrojowych w górną część ciała. Notuje się też przypadki zaburzeń refrakcji, które często wymagają noszenia soczewek korekcyjnych jeszcze podczas misji. Po powrocie na Ziemię przeprowadzane jest kompleksowe badanie okulistyczne z użyciem zaawansowanych testów, ponieważ część zmian – szczególnie w obrębie siatkówki – może mieć charakter nieodwracalny.
Serce nie zna grawitacji. Układ krążenia po powrocie z orbity
W warunkach mikrograwitacji dochodzi do redystrybucji płynów ustrojowych, co skutkuje zmniejszeniem objętości krwi krążącej w naczyniach oraz przesunięciem płynów w górną część ciała. W efekcie u astronautów często pojawia się hipotonia ortostatyczna, czyli spadek ciśnienia krwi przy zmianie pozycji z leżącej na stojącą. Aby temu przeciwdziałać, bezpośrednio po lądowaniu podaje się dożylnie sól fizjologiczną. Dodatkowo wykonywana jest szczegółowa analiza elektrokardiograficzna, ponieważ nie są rzadkością zaburzenia rytmu serca. Rozpoczyna się także długotrwała rehabilitacja, mająca na celu odbudowę wydolności układu sercowo-naczyniowego i przywrócenie prawidłowej pracy układu równowagi i propriocepcji.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak