
Spis treści
Wcześniejsza menopauza nie dotyczy wyłącznie objawów takich jak uderzenia gorąca czy wahania nastroju. To również kwestia zdrowia serca, kości i płodności. Co może przyspieszyć ten proces?
Geny
Jeśli mama lub babcia wkroczyły w menopauzę bardzo wcześnie, istnieje spora szansa, że organizm może powtórzyć ten schemat. Dziedziczność jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na tempo wygaszania funkcji jajników. Nie oznacza to oczywiście, że los jest przesądzony – ale kobieta z taką historią rodzinną powinna obserwować swoje ciało uważniej i rozmawiać o tym z lekarzem.
Palenie papierosów
Nikotyna i toksyny zawarte w dymie papierosowym działają niszcząco na komórki jajnikowe, przyspieszając ich starzenie. W praktyce oznacza to, że kobiety palące papierosy mogą zacząć menopauzę nawet o rok lub dwa wcześniej niż te, które nie palą. To jeden z najsilniejszych modyfikowalnych czynników ryzyka – co oznacza, że rezygnacja z nałogu realnie może wydłużyć czas działania hormonów i spowolnić proces wygaszania cyklu.
Silny, przewlekły stres
Organizm pod wpływem stresu reaguje inaczej: wzrasta kortyzol, zaburza się równowaga hormonalna, pojawiają się problemy ze snem. Jeśli napięcie psychiczne trwa miesiącami czy latami, może ono wpływać także na funkcjonowanie układu rozrodczego. Nie oznacza to, że jeden kryzys czy trudny okres sprawią, że menopauza nadejdzie szybciej – jednak chroniczny stres to czynnik, którego nie wolno lekceważyć.
Masa ciała
Tkanka tłuszczowa bierze udział w produkcji estrogenów, dlatego zarówno niedowaga, jak i otyłość mogą zaburzać równowagę hormonalną. Kobiety bardzo szczupłe mają często mniejsze rezerwy hormonalne, a te z dużą nadwagą mogą cierpieć na insulinooporność i stan zapalny, co również może wpływać na cykl. Najkorzystniejszą sytuacją dla organizmu jest stabilna masa ciała utrzymywana przez zdrową dietę i umiarkowaną aktywność fizyczną.
Alkohol i dieta
Nadmierne spożycie alkoholu obciąża metabolizm i wątrobę, zaburza poziom hormonów odpowiadających za cykl menstruacyjny. Podobnie działają diety skrajne – bardzo ubogie odżywczo lub oparte na żywności wysokoprzetworzonej. Organizm, który nie dostaje odpowiedniej ilości witamin i mikroelementów, szybciej traci równowagę. W efekcie proces starzenia komórek jajnikowych może przebiegać intensywniej.
Choroby autoimmunologiczne, infekcje, leczenie onkologiczne
Niektóre schorzenia mogą przyspieszyć wygaszanie funkcji jajników niezależnie od stylu życia. Dotyczy to m.in. chorób autoimmunologicznych, w których organizm atakuje własne tkanki, a także terapii stosowanych w leczeniu nowotworów – chemioterapii i radioterapii. W takich przypadkach najważniejsza jest regularna opieka lekarska i monitorowanie poziomu hormonów.




