
Spis treści
Kolorowe opakowania, owocowe smaki i niewielki rozmiar sprawiają, że jednorazowe e-papierosy cieszą się ogromną popularnością – zwłaszcza wśród młodzieży. Reklamowane jako „bezpieczniejsza alternatywa dla papierosów”, w rzeczywistości budzą poważne obawy nie tylko rodziców, ale także toksykologów i lekarzy.
Co to są jednorazowe e-papierosy?
Jednorazowe e-papierosy to niewielkie urządzenia elektroniczne przypominające długopis lub pendrive, które zawierają gotowy wkład z płynem (tzw. liquidem) zawierającym nikotynę, glicerynę roślinną, glikol propylenowy oraz substancje smakowe i zapachowe. Po zużyciu całej zawartości wyrzuca się je do śmieci. W przeciwieństwie do klasycznych e-papierosów, nie wymagają ładowania ani uzupełniania – są jednorazowe, łatwe w użyciu i tanie.
Dlaczego są popularne zwłaszcza wśród młodzieży?
Intensywne, słodkie smaki: mango, cola, guma balonowa, lód truskawkowy – to smaki, które nie kojarzą się z papierosami, a bardziej z cukierkami. Brak dymu i zapachu tytoniu sprawiają, że użytkownik wydycha parę, a nie dym – co sprawia wrażenie, że jest to „czystsze” i mniej szkodliwe. Co więcej, mają mały, dyskretny rozmiar. Mieszczą się w dłoni, kieszeni, piórniku – i są trudne do wykrycia, np. w szkole.
Ponadto, są stosunkowo łatwodostępne. Mimo że sprzedaż osobom poniżej 18. roku życia jest nielegalna, wiele dzieci i nastolatków bez trudu zdobywa je przez internet, w kioskach lub na czarnym rynku.
Jak jednorazowe e-papierosy wpływają na zdrowie?
Choć wiele osób uważa, że „to tylko para”, fakty są niepokojące. Jednorazowe e-papierosy zawierają wysokie stężenie nikotyny – często nawet więcej niż tradycyjny papieros.
Nikotyna jest silnie uzależniająca szczególnie u osób młodych, których mózg wciąż się rozwija. Nierzadko podrażnia drogi oddechowe wywołując np. kaszel, duszności, a nawet objawy zapalenia oskrzeli. Może wywoływać zaburzenia koncentracji i pamięci, szczególnie u nastolatków.
Co więcej, jednorazowe e-papierosy to nie tylko zagrożenie dla zdrowia, ale również dla środowiska. Każde takie urządzenie zawiera baterię litowo-jonową, plastik, metal i chemikalia. Ponieważ są wyrzucane po jednym użyciu, generują tony trudnych do zutylizowania odpadów. Niestety, bardzo często trafiają na ulice, do parków, rzek – a nie do odpowiednich punktów zbiórki elektrośmieci.
Zmiany w prawie. Czy ograniczą popularność e-papierosów?
Do wykazu prac rządu trafił w marcu projekt noweli ustawy, który przewiduje wprowadzenie zakazu sprzedaży jednorazowych elektronicznych papierosów. Projektowana nowela przewiduje zakaz wprowadzania do obrotu jednorazowych e-papierosów, zarówno tych zawierających, jak i niezawierających nikotyny. Będzie on jednak wymagał notyfikacji przez Komisję Europejską, co może potrwać wiele miesięcy.
Wobec tego zdecydowano się na inne rozwiązanie - podniesiono akcyzę na płyn zawarty w jednorazowych e-papierosach do 40 zł od jednej sztuki takiego urządzenia. Będzie to skutkowało podniesieniem detalicznej ceny tego typu urządzeń o ok. 50 zł na sztuce. Nowe ceny zaczną obowiązywać od 1 lipca 2025 roku.