Spis treści
Choć może się wydawać, że refluks żołądkowy to jedynie efekt zbyt obfitego posiłku lub zbyt szybko wypitej kawy, rzeczywistość bywa bardziej złożona. U coraz większej liczby osób objawy takie jak pieczenie w przełyku, kwaśne odbijanie, ból za mostkiem, a nawet chroniczna chrypka występują niemal codziennie. I choć leki mogą pomóc, dieta nadal pozostaje kluczowym elementem leczenia.
Jakie są objawy refluksu?
Objawy refluksu żołądkowo-przełykowego (GERD) mogą być typowe lub nietypowe, a ich nasilenie różni się w zależności od osoby. Czasem są mylone z innymi dolegliwościami, np. sercowymi, alergiami czy nawet przeziębieniem.
Typowe objawy refluksu to:
Zgaga – pieczenie za mostkiem, często nasilające się po jedzeniu, przy pochylaniu się lub w pozycji leżącej
Kwaśne odbijanie się (regurgitacja) – uczucie cofania się treści żołądkowej do przełyku lub ust
Uczucie „pełności” lub przelewania się w żołądku po posiłku
Ból w klatce piersiowej – może przypominać ból serca
Odbijanie – często z nieprzyjemnym, kwaśnym posmakiem
Nudności lub wymioty (rzadziej)
Problemy z połykaniem (dysfagia) – uczucie „zatrzymywania się” jedzenia w przełyku
Nietypowe objawy refluksu (pozaprzełykowe) to:
Przewlekła chrypka lub zmiana głosu, zwłaszcza rano
Kaszel, który nie ustępuje mimo braku infekcji
Uczucie „gulki w gardle”
Ból gardła, często bez typowych oznak infekcji
Problemy z oddychaniem lub duszność, nasilające się w nocy
Zepsute szkliwo zębów lub nieświeży oddech – przez cofający się kwas
Częste czkawki
Jakie produkty mogą nasilać objawy refluksu?
Choć nie ma jednej "refluksowej listy zakazanej", a reakcja organizmu jest kwestią indywidualną, istnieje kilka grup produktów, które u większości osób z refluksem wywołują typowe objawy. Są to:
Kawa i mocna herbata
Zawarta w kawie kofeina rozluźnia dolny zwieracz przełyku, co ułatwia cofanie się treści żołądkowej. Mocna herbata (zwłaszcza czarna) może działać podobnie.
Ostre przyprawy i dania typu „na ostro”
Chili, pieprz cayenne, papryczki u wielu osób nasilają podrażnienie błony śluzowej przełyku.
Czekolada
Czekolada zawiera składniki, które w połączeniu mogą rozluźniać zwieracz przełyku i wywoływać objawy refluksu.
Tłuste i smażone potrawy
Tłuszcze spowalniają opróżnianie żołądka i zwiększają ciśnienie w jego wnętrzu co sprzyja cofaniu się kwasu.
Pomidory i produkty pomidorowe
Soki pomidorowe, keczup, sosy są kwaśne i mogą dodatkowo podrażniać już nadwrażliwą błonę przełyku.
Cytrusy i soki cytrusowe
Pomarańcze, grejpfruty, cytryny. Kwaśne owoce często wywołują zgagę i pieczenie.
Alkohol
Nie tylko rozluźnia zwieracz przełyku, ale też zwiększa produkcję kwasu żołądkowego i opóźnia trawienie.
Produkty, które mogą łagodzić objawy refluksu
Dobra wiadomość jest taka, że istnieje wiele produktów, które mogą "uspokoić" układ trawienny i pomóc złagodzić objawy refluksu. Niektóre z nich działają jak naturalne "bufory kwasu". Wśród nich są:
Płatki owsiane
To dobre źródło błonnika, które nie drażni żołądka. Owsianka na wodzie lub mleku roślinnym często przynosi ulgę.
Banany
Zawierają naturalne substancje łagodzące – są zasadowe i często pomagają w łagodzeniu zgagi.
Imbir
Działa przeciwzapalnie i wspomaga trawienie. Herbata z dodatkiem świeżego imbiru może przynieść ulgę.
Zielone warzywa (gotowane)
Cukinia, brokuły, fasolka szparagowa nie zwiększają produkcji kwasu i nie podrażniają przełyku.
Ziemniaki i ryż
Produkty skrobiowe, lekkostrawne i neutralne często polecane w diecie przy refluksie.
Jogurt naturalny (w umiarkowanych ilościach)
Dzięki zawartości probiotyków i lekkiej zasadowości u niektórych osób jogurt naturalny łagodzi objawy refluksu.
Jak jeść przy refluksie? Zasady, które działają
Oprócz tego co jesz, ogromne znaczenie ma to, jak jesz. W refluksie warto pamiętać o kilku kluczowych zasadach:
Jedz częściej, ale mniejsze porcje – 4–5 lekkich posiłków dziennie to dobry kierunek.
Nie jedz późno – ostatni posiłek co najmniej 2–3 godziny przed snem.
Unikaj jedzenia w pośpiechu i stresie – nerwowy posiłek może nasilić objawy.
Podnoś wezgłowie łóżka – spanie z lekko uniesioną głową pomaga przy nocnym refluksie.
Prowadź dziennik objawów – warto notować, co jesz i kiedy pojawiają się dolegliwości. To ułatwia wyłapanie indywidualnych „winowajców”.
Refluks. Kiedy warto udać się do lekarza?
Jeśli objawy refluksu utrzymują się dłużej niż kilka tygodni, nasilają się lub pojawiają się nietypowe symptomy (np. ból przy przełykaniu, chudnięcie, krwawienie z przewodu pokarmowego), konieczna jest konsultacja z lekarzem gastroenterologiem. Długotrwały, nieleczony refluks może prowadzić do poważniejszych zmian w przełyku – w tym tzw. przełyku Barretta, który zwiększa ryzyko nowotworów.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak