Spis treści
Depresja nie jest kwestią wieku
Samo starzenie się nie zwiększa ryzyka zachorowania na depresję. W niektórych badaniach schorzenie to występuje nawet rzadziej u osób starszych niż u młodszych dorosłych. Kluczem są nie lata życia, lecz indywidualne predyspozycje biologiczne. Choć osoby starsze częściej doświadczają samotności czy utraty bliskich, czynniki te nie stanowią samodzielnej przyczyny depresji. Ludzie bez predyspozycji mogą przechodzić przez trudne wydarzenia bez rozwoju choroby, natomiast ci podatni mogą zachorować mimo względnie stabilnych warunków.
Kiedy smutek i przygnębienie stają się chorobą?
U osób z podatnością, stres związany ze starzeniem się może wywołać epizod depresyjny – nawet w sytuacjach naturalnie budzących żal, jak śmierć partnera. Specjaliści potrafią zwykle łatwo odróżnić depresję od zrozumiałej reakcji emocjonalnej. Chorzy mówią o pustce uczuciowej, nasilonych wyrzutach sumienia, problemach ze snem i apetytem, spadkiem wagi, nieustannym napięciu, czasem myślach samobójczych. Depresja zniekształca obraz rzeczywistości i wyolbrzymia problemy, przez co chorzy często uznają je za przyczynę, choć zwykle jest odwrotnie. Dobrym przykładem jest praca. Osoba w depresji czuje się skrajnie wyczerpana, więc łatwo błędnie uznać, że to przeciążenie doprowadziło do choroby. Część chorych podejmuje wtedy niekorzystne decyzje życiowe – np. przechodzi na wcześniejszą emeryturę. Choroba jednak nie znika, co pokazuje, że źródło problemu tkwi gdzie indziej. Podobnie jest z dolegliwościami fizycznymi, jak szumy uszne. U osób zdrowych bywają jedynie uciążliwe, ale choroba psychiczna może nadać im ogromne znaczenie i uczynić je „przyczyną” cierpienia.
Jak leczyć depresję u seniorów?
Leczenie depresji seniorów nie różni się zasadniczo od tego stosowanego u osób młodszych. Pierwszym filarem są leki przeciwdepresyjne – skuteczne zarówno w łagodzeniu objawów, jak i w zapobieganiu nawrotom. U osób starszych wymagają jednak ostrożniejszego doboru ze względu na częstsze choroby współistniejące i ryzyko interakcji z innymi lekami. Jednocześnie szybkie leczenie jest tu wyjątkowo ważne: unieruchomienie w łóżku, odwodnienie i utrata apetytu stanowią większe zagrożenie niż u młodszych pacjentów. Drugim filarem jest psychoterapia, zwłaszcza terapia poznawczo-behawioralna. Pomaga uporządkować codzienny rytm, zmienić negatywne schematy myślenia i zmniejszyć nadmierne wymagania wobec siebie. Jej skuteczność u osób starszych jest podobna jak w innych grupach wiekowych, jednak problemem pozostaje ograniczona dostępność i długie kolejki.
Osoby z ciężką depresją nie powinny czekać tygodniami na specjalistyczną pomoc. Wysokie obciążenie specjalistów, ograniczona liczba miejsc i czasochłonne terapie sprawiają, że potrzeby pacjentów znacznie przewyższają możliwości systemu. Konieczne są większe inwestycje i lepsze dopasowanie usług do najbardziej narażonych. Co mogą zrobić osoby starsze? Warto znać wczesne objawy i reagować szybko – zwłaszcza jeśli wcześniej występowały epizody depresyjne. W walce z depresją pomaga również zachowanie równowagi między obowiązkami, potrzebami i możliwościami, regularna aktywność fizyczna oraz dbanie o rytm snu. Wielu pacjentów może uzyskać skuteczną pomoc także w gabinecie lekarza rodzinnego – zwłaszcza jeśli dostęp do specjalisty jest utrudniony.
Choć depresja często niesie poczucie beznadziei, pozostaje chorobą w dużej mierze uleczalną – pod warunkiem, że zostanie wcześnie rozpoznana i odpowiednio leczona.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak