
Spis treści
- Dlaczego śpiewanie jest zdrowe: wzmacnia płuca i układ odpornościowy
- Dlaczego śpiewanie jest zdrowe: wzmocnienie serca
- Dlaczego śpiewanie jest zdrowe: śpiewanie jako mało sportowa alternatywa
- Dlaczego śpiewanie jest zdrowe: wpływ śpiewu na zdrowie psychiczne i mózg
- Dlaczego śpiewanie jest zdrowe: jesteśmy stworzeni do śpiewania
To, że śpiewanie jest zabawne, dobre dla społeczności, a nawet może mieć właściwości lecznicze, jest znane od czasów popularnego filmu „Zakonnica w przebraniu”, prawdopodobnie najsłynniejszego chóru lat 90, z Whoopi Goldberg jako dyrygentką.
W Berlinie psychologowie, psychiatrzy i neurolodzy założyli chór. Spotykają się raz w tygodniu, aby zmniejszyć stres. Śpiew traktują jako środek zapobiegający wypaleniu zawodowemu, można śmiało założyć, że wiedzą co robią.
Osoby z demencją, ich rodziny i inni amatorzy śpiewu zbierają się w chórach dla osób z chorobą Alzheimera. Śmiało można zatem stwierdzić, że wpływ śpiewu na organizm jest wieloaspektowy.
Dlaczego śpiewanie jest zdrowe: wzmacnia płuca i układ odpornościowy
Badanie wykazało, że śpiewacy mają podwyższony poziom immunoglobuliny A, przeciwciała zwalczającego patogeny w górnych drogach oddechowych, szczególnie po występie, ale także po próbie.
Śpiewanie może zatem pomóc wzmocnić nasz układ odpornościowy.
Jest dość oczywiste, że śpiew wzmacnia płuca i zwiększa ich pojemność – ponieważ aby prawidłowo wydawać dźwięki, należy zaczerpnąć odpowiednią ilość powietrza.
Oddech staje się głębszy, a wymiana tlenu i krążenie krwi poprawiają się.
W Wielkiej Brytanii istnieje specjalne podejście do osób z chorobami płuc. Singing for Lung Health (w skrócie SLH - Śpiewanie dla Zdrowych Płuc) to inicjatywa pomagająca osobom z przewlekłymi chorobami płuc takimi jak astma, zwłóknienie płuc czy long COVID.
Program finansowany jest między innymi przez Brytyjską Fundację Chorób Płuc. Na potrzeby programu fundacja wyszkoliła około 120 nauczycieli śpiewu, którzy prowadzą chóry SLH – uczą wokalu oraz technik oddechowych. Chórzyści zgłaszają znaczącą poprawę w radzeniu sobie z chorobą.
Dlaczego śpiewanie jest zdrowe: wzmocnienie serca
Śpiewanie może być również dobre dla serca.
Podczas wdechu serce bije nieco szybciej, zwłaszcza u młodych i zdrowych osób, a podczas wydechu nieco wolniej – tętno zatem waha się całkiem naturalnie, co w terminologii medycznej nazywa się arytmią zatokowo - oddechową.
Takie zmienne tętno jest uważane za zdrowe.
Śpiewanie temu sprzyja, zwłaszcza powolne oddychanie z dłuższymi fazami wydechu, co może wpływać na obniżenie iśnienia krwi i działać uspokajająco. Każdy, kto kiedykolwiek śpiewał mantrę podczas jogi to zna.
Chociaż nikt nie powinien przerywać przyjmowania leków na serce i zamiast tego nucić pod nosem, istnieją dowody, że śpiew może mieć właściwości lecznicze i korzystnie wpływać na układu sercowo-naczyniowy.
Dlaczego śpiewanie jest zdrowe: śpiewanie jako mało sportowa alternatywa
Podczas wspólnego śpiewania w chórze, bicie serc śpiewaków się synchronizuje.
Powstaje „hiperorganizm”. A to ma wzajemny wpływ zarówno na poszczególnych śpiewaków, jak i na publiczność. Śpiewanie wprowadza nas w radosny, optymistyczny nastrój, redukuje stres i budzi pozytywne emocje.
To jeden z fundamentalnych efektów muzyki. Śpiewanie aktywuje obszary mózgu odpowiedzialne za ruch. To dobra alternatywa dla ćwiczeń fizycznych, na przykład dla osób o ograniczonej sprawności ruchowej.
Więcej tlenu we krwi, lepszy oddech, a czasem nawet szybsze bicie serca i ruch w rytm muzyki: śpiewanie aktywuje procesy fizjologiczne podobne do tych, które powstają podczas umiarkowanego wysiłku fizycznego, takiego jak chodzenie.
Dlaczego śpiewanie jest zdrowe: wpływ śpiewu na zdrowie psychiczne i mózg
Niektóre badania pokazują, że śpiewanie może pomóc osobom z problemami ze zdrowiem psychicznym, takimi jak lęk i depresja.
Wreszcie, duch wspólnoty w chórze wzmacnia i wspiera grupę; zwłaszcza gdy jest się samotnym w życiu codziennym, może to być sposób na wyjście z izolacji.
Ten aspekt jest ważny także dla osób starszych: samotność jest czynnikiem ryzyka demencji. Muzyka i śpiew są dobre dla mózgu. Wspólne śpiewanie w chórze dla osób chorych na Alzheimera i lekcje śpiewu nie tylko łagodzą depresję. Spowalniają również nieco neurodegenerację, więc śpiewanie utrzymuje nasze mózgi w młodości.
Dlaczego? Tego specjaliści jeszcze dokładnie nie wiedzą. Ale kiedy śpiew sprawia przyjemność, w mózgu uwalnia się neuroprzekaźnik w postaci dopaminy. Istnieją stosunkowo wiarygodne dowody na to, że to właśnie dopamina utrzymuje mózg młodym i zdrowym.
Dlaczego śpiewanie jest zdrowe: jesteśmy stworzeni do śpiewania
Dlaczego w ogóle śpiewamy? Jesteśmy jedynym gatunkiem, który robi to w ten, chóralny sposób.
Ptaki śpiewają swoje pieśni, a naczelne potrafią wyrażać emocje, takie jak gniew, smutek i radość, na przykład bijąc się w pierś.
Ale nie robią tego zespołowo. Tylko ludzie potrafią śpiewać wieloma głosami i dopasowywać dźwięki i ruchy do rytmu. Robią to od tysiącleci, we wszystkich kulturach, w kościołach, na boiskach piłkarskich, w armiach, na weselach i pogrzebach.
Na przykład, dzięki śpiewnemu językowi rodziców, dzieci uczą się rozpoznawać granice między słowami i rozwijają świadomość fonologiczną. Śpiewanie może uspokajać niemowlęta, a kołysanki są znane we wszystkich kulturach.
Śpiew ma również sens z perspektywy ewolucyjnej. Prawdopodobnie wzmacniał więzi społeczne w dużej grupie – co było niezbędne do przetrwania. Śpiewający synchronizują swoje ruchy i dźwięki z rytmem innych. Rytm łączy.
Podczas tego zbiorowego wysiłku uwalniane są endorfiny, w tym opiaty wytwarzane przez organizm, co dodatkowo wzmacnia więź. Dlatego nie potrzebujemy żadnych substancji psychoaktywnych, żeby się odurzyć bez skutków ubocznych.
Takie endogenne opioidy pomagają złagodzić ból, ale także zmniejszają stres i lęk, a potencjalnie nawet poprawiają pamięć.
Wreszcie, nic nie jest tak osobiste jak nasz głos. Śpiewanie może zatem wzmocnić naszą samoocenę i ostatecznie pomóc nam odnaleźć i rozwinąć nasz głos.
Biorąc pod uwagę wszystkie korzyści zdrowotne, czy śpiewanie nie powinno być przepisywane na receptę? Okazuje się, że wciągu ostatnich dwudziestu lat przeprowadzono wiele badań eksperymentalnych wykazujących efekty prozdrowotne śpiewu.
Wciąż brakuje obszernych badań, z udziałem dużej liczby osób, które analizowałyby długoterminowe skutki zdrowotne i dostarczały solidnych dowodów na korzyści.
Cytując klasyka: śpiewać przecież każdy może!