
Spis treści
Co zmieni się w zespołach do spraw orzekania o niepełnosprawności?
Lekarz – członek powiatowego lub wojewódzkiego zespołu nie będzie musiał posiadać specjalizacji. Wystarczy co najmniej pięcioletni staż wykonywania zawodu lekarza. Przypomnijmy, iż dotychczas lekarz bez ukończonej specjalizacji nie mógł ubiegać się o stanowisko lekarza orzecznika w składzie orzekającym. Projektowane zmiany wynikają z braków kadrowych. Resort rodziny uzasadnia, iż rozszerzenie katalogu lekarzy uprawnionych do orzekania w zespołach orzeczniczych przyczyni się do zwiększenia częstotliwości posiedzeń składów orzekających, a tym samym do skrócenia oczekiwania na wyznaczony termin. Ministerstwo podkreśla, iż „w procesie orzekania rola lekarza członka zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności jest inna niż rola lekarza leczącego pacjenta. Lekarz orzekający o niepełnosprawności podporządkowuje procesy myślowe zasadom logicznym wynikającym z przepisów prawa regulujących zasady orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, dąży do ustalenia prawdy obiektywnej, a sporządzając ocenę stanu zdrowia dokonuje weryfikacji zgłaszanych przez osobę orzekaną objawów i szuka sposobów na ich obiektywne potwierdzenie. Spoczywa też na nim obowiązek potwierdzenia – na podstawie załączonej do wniosku dokumentacji medycznej – zawartego w zaświadczeniu o stanie zdrowia rozpoznania lekarskiego, ustalonych w nim rokowań co do zmiany stanu zdrowia, występujących u osoby orzekanej objawów oraz stopnia ich nasilenia, a także wpływu ograniczeń na codzienne funkcjonowanie”.
Co to oznacza dla osób starających się o orzeczenie?
Projekt dopuszcza do orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności w zespołach do spraw orzekania o niepełnosprawności lekarza
- odbywającego szkolenie specjalizacyjne (w określonej dziedzinie medycyny i ukończony moduł podstawowy właściwy dla danego szkolenia specjalizacyjnego lub trzeciego roku tego szkolenia w przypadku specjalizacji, dla których przewidziany został moduł jednolity szkolenia, w szczególności w następujących dziedzinach medycyny: chorobach wewnętrznych, pediatrii, ortopedii i traumatologii narządu ruchu, neurologii, psychiatrii, okulistyce i otolaryngologii) oraz
- lekarza wykonującego zawód przez co najmniej pięć lat, z wyłączeniem okresów: wykonywania zawodu w celu odbycia stażu podyplomowego, wykonywania zawodu na podstawie warunkowego prawa wykonywania zawodu, wykonywania zawodu na podstawie prawa wykonywania zawodu na określony zakres czynności zawodowych, okres i miejsce zatrudnienia w podmiocie leczniczym.
Obecnie członkiem powiatowego (PZON ) lub wojewódzkiego (WZON) zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności może być lekarz, który posiada prawo wykonywania zawodu lekarza oraz tytułu specjalisty lub specjalizacji co najmniej I stopnia w jednej z dziedzin mających zastosowanie w procesie orzekania o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności. W szczególności jest to specjalizacja w chorobach wewnętrznych, pediatrii, ortopedii i traumatologii narządu ruchu, neurologii, psychiatrii, okulistyce i otolaryngologii. Ponadto lekarz powinien odbyć szkolenie zgodnie z programem opracowanym w oparciu o minima programowe i złożyć z wynikiem pozytywnym test sprawdzający.
Warto też pamiętać, iż aktualnie ważnym elementem procedury jest m.in. określenie specjalności przewodniczącego składu orzekającego odpowiedniej do rozpoznanych schorzeń osoby z niepełnosprawnością i wyznaczenie lekarza - członka zespołu orzekającego również ze specjalnością odpowiednią do rozpoznania wniosku i wydania orzeczenia. W razie potrzeby do składu orzekającego powołuje się dodatkowo lekarza – członka zespołu ze specjalnością odpowiednią do choroby współistniejącej, mogącej mieć istotny wpływ na wynik postępowania. Po zmianach w skład zespołu orzekającego będzie mógł wchodzić lekarz nie posiadający określonej specjalności. Projekt zakłada zatem fakultatywność powoływania takiego specjalisty. Jak uzasadnia Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, decyzję w przedmiocie wskazania lekarza przewodniczącego składu będzie spoczywała na lekarzu wyznaczonym do przeprowadzenia czynności wstępnej weryfikacji dokumentacji medycznej, który powinien wziąć pod uwagę schorzenie orzekanej osoby.
Od kiedy nowe przepisy?
Zmiany mają wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Projekt nie zawiera przepisów przejściowych.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (j. t. Dz. U. z 2021 r., poz. 857; ost. zm. Dz. U. z 2025 r., poz. 730);
Projekt rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (z 27 czerwca 2025 r.).