
Spis treści
Borelioza z Lyme nazywana jest również boreliozą. Lyme i Old Lyme to miasta w amerykańskim stanie Connecticut, gdzie chorobę tę opisano po raz pierwszy w 1975 roku.
Bolerioza czyli czym jest choroba z Lyme
Przyczyną tej choroby są bakterie z gatunku Borrelia burgdorferi, znane również po prostu jako Borrelia.
Borelioza może być przenoszona z kleszczy na ludzi. Transmisja z człowieka na człowieka jest niemożliwa.
Bakterie mogą infekować różne układy narządów. Często atakowana jest skóra, ale mogą również wystąpić ataki na stawy, układ nerwowy lub serce.
Objawy pojawiają się czasami w ciągu kilku dni, ale czasami dopiero po miesiącach lub latach od ukąszenia kleszcza. Zdecydowana większość przypadków ma jednak stosunkowo łagodny przebieg, z tzw. rumieniem wędrującym i można ją łatwo leczyć antybiotykami.
Ryzyko zarażenia się boreliozą po ukąszeniu kleszcza jest stosunkowo wysokie.
Do 30% kleszczy jest nosicielami tego patogenu. Jednak nie każde ukąszenie zakażonego kleszcza prowadzi do zakażenia. Nawet osoby, które już przeszły zakażenie, mogą zarazić się ponownie.
Borelioza: jak rozpoznać, że coś jest nie tak po ukąszeniu kleszcza
Borelioza może rozwijać się w bardzo różny sposób. Ważne jest monitorowanie miejsca ukąszenia przez kilka tygodni.
W większości przypadków rozwija się tam rumień wędrujący: plama, która pojawia się co najmniej tydzień po ukąszeniu, powiększa się i po kilku dniach osiąga rozmiar co najmniej monety 5 złotowej.
Często jest jaśniejsza w środku niż na brzegach. Do innych objawów choroby z Lyme zalicza się gorączkę i bóle ciała, które rozwijają się w ciągu sześciu tygodni od ukąszenia.
Neuroborelioza występuje, gdy bakterie Borrelia infekują układ nerwowy. Objawy pojawiają się kilka tygodni lub miesięcy po ukąszeniu kleszcza. Infekcja powoduje palący ból nerwów.
Inne potencjalne objawy to porażenie mięśni lub mrowienie i drętwienie w dotkniętych zakażeniem obszarach ciała. Możliwe jest również jednostronne lub obustronne porażenie twarzy. U dzieci neuroborelioza może wywołać nieropne zapalenie opon mózgowych. Mogą temu towarzyszyć silne bóle głowy i nagłe porażenie twarzy.
Boreliozowe zapalenie stawów charakteryzuje się stanem zapalnym stawów. Może wystąpić miesiące lub lata po ukąszeniu kleszcza. Często zaatakowane są stawy kolanowe, skokowe i łokciowe.
Stan zapalny ma charakter nawracający i zazwyczaj przebiega fazowo. W rzadkich przypadkach choroba Lyme może również wpływać na serce. Oprócz stanu zapalnego, mogą wystąpić także zaburzenia rytmu serca.
Borelioza: jak leczy się chorobę z Lyme
W przypadku podejrzenia boreliozy należy niezwłocznie udać się do lekarza. Pierwszym punktem kontaktowym jest lekarz rodzinny.
W razie wątpliwości skieruje on pacjenta do specjalisty, takiego jak dermatolog lub neurolog.
Osoby, które wcześnie otrzymają odpowiednie antybiotyki na boreliozę, zazwyczaj szybko wracają do zdrowia i pełni sił. Wczesne leczenie antybiotykami może również zapobiec poważnemu postępowi choroby i późniejszym objawom.
W przeciwieństwie do kleszczowego zapalenia mózgu (KZM) nie ma szczepionki przeciwko boreliozie. Jednak ta sytuacja ta może się kiedyś zmienić. Badania nad szczepionkami przeciwko boreliozie są obecnie w toku.
Borelioza: uwaga kleszcz!
Bakterie wywołujące boreliozę znajdują się w jelitach kleszczy. Przeniesienie patogenu zajmuje im trochę czasu. Jeśli kleszcz jest zakażony boreliozą, infekcja może nastąpić najwcześniej cztery do sześciu godzin po rozpoczęciu pobierania krwi.
Po upływie ponad dwunastu godzin ryzyko infekcji wzrasta. Z tego powodu pajęczaki należy usunąć jak najszybciej. Podczas usuwania kleszcza należy chwycić go jak najbliżej skóry pęsetą, szczypcami do usuwania kleszczy lub w razie potrzeby, paznokciami i wyciągnąć.
Ważne jest, aby nie naciskać na przekrwione ciało kleszcza podczas usuwania, ponieważ może to spowodować wniknięcie patogenów do rany. Z tego powodu należy używać wyłącznie pęset z końcówkami skierowanymi do wewnątrz.
Kleszcze można również usuwać za pomocą specjalnych patyczków, które wypychają je ze skóry przez wąską szczelinę. Nie zaleca się pokrywania kleszczy olejem, klejem, lakierem do paznokci, alkoholem ani pastą do zębów. Stres spowodowany tymi substancjami może wywołać wzmożone wydzielanie śliny u kleszcza.
Borelioza: do których części ciała swojego żywiciela kleszcze przyczepiają się najczęściej
Ważne jest, aby sprawdzić siebie i swoje dzieci po wizycie w ogrodzie, parku, lesie lub na łące. Kleszcze na ciele żywiciela szukają sobie miejsca na linii włosów, na szyi, pod pachami, w zgięciu łokci, w okolicach narządów płciowych, na pępku lub z tyłu kolan.
Mogą jednak również ukrywać się za uszami lub w fałdzie skóry. Inne popularne miejsca to pod zegarkiem lub pod paskiem u spodni, ponieważ kleszcze czują się tam bezpiecznie.
Kleszcz pospolity nie pełza aktywnie w kierunku swoich żywicieli. Nie spada też z drzew, jak twierdzą niektórzy.
Zamiast tego siada na źdźbłach trawy lub w krzakach, czekając, aż żywiciel przejdzie obok i otrze się o roślinę z czekającym na ucztę kleszczem.
Jasne, długie ubrania mogą pomóc w zauważeniu pajęczaków, zanim się przyczepią. Zabudowane buty i spodnie wpuszczone w skarpetki również zapewniają pewną ochronę. To samo dotyczy sprayów odstraszających owady.
Ich skuteczność utrzymuje się jednak tylko przez dwie do czterech godzin, po czym konieczna jest ponowna aplikacji. Po znalezieniu żywiciela kleszcze czasami pełzają po ciele przez wiele godzin, aż się przyczepią. W tym czasie można je spłukać pod prysznicem.