
Spis treści
Kiedy mężczyźni słyszą o wirusie HPV, niektórzy myślą o raku szyjki macicy. Jednak wielu nie wie, co oznaczają te litery. Nie wiedzą, że wirus przenoszony drogą płciową może w wielu przypadkach również u nich wywołać raka.
Że nie tylko dziewczęta, ale także chłopcy mogą się przed nim chronić i zaszczepić się przeciwko wirusowi HPV.
Istnieje ponad 200 wirusów brodawczaka ludzkiego (HPV), z których 40 może powodować choroby przenoszone drogą płciową.
Większość ludzi zaraża się co najmniej raz w trakcie życia seksualnego. Często nawet nie zauważają zakażenia; zazwyczaj ustępuje ono samoistnie po roku lub dwóch.
Ile nowotworów jest spowodowanych wirusem HPV
Około jedna na dziesięć zakażonych osób nie jest w stanie pozbyć się wirusa. Te długotrwałe infekcje mogą czasami, w niesprzyjających okolicznościach, przekształcić się w raka.
Rak szyjki macicy jest najczęstszym typem choroby. U mężczyzn wirus ten szczególnie często powoduje raka gardła i jamy ustnej.
Jak wirus HPV dostaje się do organizmu
Wirusy brodawczaka ludzkiego infekują skórę i błony śluzowe narządów płciowych, zazwyczaj podczas stosunku płciowego. Wirus zazwyczaj przedostaje się do gardła podczas seksu oralnego.
Wirusy mogą wnikać i namnażać się poprzez drobne urazy. Prezerwatywy i koferdam nie zapewniają 100% ochrony, ale mogą zmniejszyć ryzyko – w tym innych chorób przenoszonych drogą płciową.
Wirusy brodawczaka ludzkiego zasadniczo dzielą się na dwa typy.
U osób z grupy niskiego ryzyka mogą rozwinąć się kłykciny kończyste. Są one wypukłe, wielkości główki od szpilki i początkowo mogą swędzieć. Osoby aktywne seksualnie mają od pięciu do dziesięciu procent szans na ich wystąpienie w ciągu życia.
Kłykciny są wysoce zaraźliwe, ujawniają się w okolicy narządów płciowych i odbytu i mogą pojawić się w ciągu kilku tygodni od zakażenia lub nawet kilka lat później.
Mogą się goić samoistnie, ale często wymagają długotrwałego leczenia, aby się ich pozbyć.
Typy wysokiego ryzyka – z przedłużającą się infekcją – mogą zwiększać ryzyko raka szyjki macicy, prącia, gardła i odbytu.
Zazwyczaj przyczyną jest wirus HPV 16, ale czynnikiem sprawczym jest również HPV 18 i dziesięć innych wirusów brodawczaka ludzkiego.
Nawet infekcje wariantem wysokiego ryzyka zazwyczaj ustępują samoistnie po roku lub dwóch latach. Może to być jednak niebezpieczne, jeśli wirus utrzymuje się w organizmie przez lata lub dekady.
Inne czynniki ryzyka to duża liczba partnerów seksualnych, palenie tytoniu lub osłabienie odporności.
Rak gardła wywołany wirusem HPV
Dlaczego na raka gardła wywołanego wirusem HPV częściej zapadają mężczyźni niż kobiety?
Układ odpornościowy mężczyzn jest słabiej przygotowany do zwalczania zakażeń HPV drogą doustną niż układ odpornościowy kobiet.
Kiedy kobiety zakażają się drogą śluzową narządów płciowych podczas stosunku, ich układ odpornościowy częściej niż mężczyzn wytwarza przeciwciała, które chronią je również przed późniejszymi zakażeniami jamy ustnej.
Jednak ze względu na inną budowę skóry penisa, u mężczyzn odpowiedź immunologiczna jest ogólnie słabsza.
Jak można chronić się przed rakiem gardła wywołanym przez wirusa HPV?
Poza szczepieniami, jak dotąd niewiele można zrobić. Badania pokazują, że szczepienia są skuteczne. Zaszczepione kobiety mają znacznie niższe ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy.
Kiedy należy się zaszczepić?
Ochrona jest zdecydowanie największa, gdy osoby przyjmujące szczepienie nie są jeszcze zakażone, dlatego zaleca się szczepienia dzieci i młodzieży w wieku od 9 do 14 lat.
Jednak szczepienie może być nadal wskazane u starszych. Na przykład, jeśli ktoś później rozpocznie aktywność seksualną, ma niedobór odporności lub ma szczególnie dużą liczbę partnerów seksualnych.
W Polsce dostępne są trzy typy szczepionek:
- - 2 -walentna – chroni przed HPV 16 i 18,
- - 4- walentna - dodatkowo chroni przed HPV 6 i 11, które powodują kłykciny, - dodatkowo chroni przed HPV 6 i 11, które powodują kłykciny,
- - 9 walentna – z najszerszą ochroną, obejmując także typy: 31,33,45, 52,58.
Szczepionki przeciw HPV są bezpieczne i dobrze tolerowane. Mogą jednak powodować typowe działania niepożądane: zaczerwienienie, ból, obrzęk w miejscu wkłucia, lekką gorączkę czy przejściowe złe samopoczucie.
Szczepienie przeciw HPV to inwestycja w zdrowie na całe życie. To jedna z nielicznych szczepionek, które chronią nie tylko przed infekcją wirusową, ale także przed rozwojem nowotworów.