
Spis treści
Czym jest borelioza z Lyme i jak dochodzi do zakażenia?
Borelioza z Lyme to obecnie najbardziej rozpowszechniona w Polsce choroba odkleszczowa. Jest to choroba zakaźna, wywołana przez bakterie (Borrelia burgdorferi).
Do zakażenia dochodzi na skutek ukłucia przez zakażonego kleszcza. Jest on przenosicielem (wektorem) zarazka.
Kiedy i gdzie kleszcze są najbardziej aktywne?
Kleszcze rozpoczynają swoją aktywność sezonowo, gdy temperatury w ciągu doby przekroczą 5-7°C i jest wilgotno. Aktywność życiowa kleszczy jest związana również ze zmianami temperatury w cyklu dobowym. Jest większa w godzinach porannych i wieczornych, najniższa zaś w godzinach południowych, gdyż kleszcze ograniczają aktywność przy wysokich temperaturach. Pierwszy szczyt aktywności sezonowej przypada na marzec-czerwiec, drugi zaś we wrześniu. Jednak kleszcze mogą być aktywne nawet w grudniu, gdy temperatury dobowe przekroczą 5-7°C.
Najwięcej kleszczy bytuje na skraju lasu. Kleszcze nie wspinają się powyżej wysokości 1 – 1,5 m metra. Po wyczuciu żywiciela spadają na obuwie lub nieosłonięte nogi po czym wspinają się po skórze w okolice, gdzie skóra jest cieńsza i lepiej ukrwiona.
Objawy boreliozy – jak rozpoznać chorobę?
Po 7-10 dniach od ukłucia przez zakażonego kleszcza pojawia się w tym miejscu zmiana skórna, która następnie powiększa się, tworząc czerwoną lub sinoczerwoną plamę. Jest to tzw. rumień wędrujący.
Zmianie skórnej towarzyszą często takie objawy jak: zmęczenie, ból mięśni, gorączka, ból głowy i sztywność karku.
Leczenie boreliozy. Co grozi, jeśli borelioza nie zostanie wyleczona?
Borelioza jest chorobą w pełni uleczalną. Choroba jest wywoływana przez bakterie i dlatego leczy się ją za pomocą antybiotyków. Antybiotyki stosuje się przez 14-28 dni, w zależności od nasilenia i rodzaju objawów. W przypadku rumienia antybiotyk należy zażywać przez 14-21 dni.
Brak leczenia może prowadzić w konsekwencji do zapalenia opon mózgowo – rdzeniowych oraz mózgu, zapalenia nerwów, zapalenia stawów lub zaburzenia rytmu pracy serca.
Przebycie zakażenia nie daje trwałej odporności i nie chroni przed ponownym zakażeniem.
Jak skutecznie chronić się przed ukąszeniem kleszcza?
Ryzyko kontaktu z kleszczem można ograniczyć poprzez:
- noszenie odzieży zakrywającej jak najwięcej części ciała (długie spodnie, koszule z długim rękawem) w miejscach, gdzie mogą występować kleszcze,
- stosowanie repelentów (preparaty odstraszające).
Ponadto po wizycie w lesie lub innym miejscu bytowania kleszczy należy dokładne obejrzeć całe ciało. Wstępne oględziny warto zrobić jeszcze przed wejściem do domu - kleszcze przyniesione w ubraniu potrafią przeżyć w pomieszczeniach wiele miesięcy. Następnie należy obejrzeć dokładnie również zakryte części ciała, w tym również przejrzeć włosy u dzieci.
Bezpieczne usuwanie kleszcza
W razie zauważenia kleszcza, należy jak najszybciej go usunąć. W tym celu należy specjalnym zestawem do usuwania kleszczy lub pęsetą ująć kleszcza przy samej skórze i pociągnąć ku górze zdecydowanym ruchem, jak najmniej przy nim manipulować lub zgniatać. Nie należy też smarować kleszcza żadną substancją, aby nie zwiększać ryzyka zakażenia. Miejsce ukłucia należy zdezynfekować.
Jeżeli usunięcie kleszcza sprawia trudności lub nie mamy w tym wprawy, należy zwrócić się o pomoc do lekarza. Należy pamiętać, że jak najwcześniejsze usunięcie kleszcza znacząco zmniejsza ryzyko ewentualnego zakażenia. Ocenia się, że nawet w przypadku, gdy kleszcz był zakażony to – w razie usunięcia go ze skóry do 12 godzin od momentu ukąszenia – liczba bakterii, które przedostaną się do organizmu człowieka, będzie zbyt mała, aby spowodować zakażenie.