
Spis treści
"Oczy jak paciorki (czy raczej ich brak). Usta jak mikser do smoothie. Serce? Nie potrzebuje. Ma twoją krew" — tak o pijawce piszą leśnicy z Lipusza.
Pijawka – tajemniczy mieszkaniec słodkich wód
Lato to czas, gdy tłumnie ruszamy nad jeziora. Słońce, przyroda, kąpiele w ciepłej wodzie – wszystko to brzmi jak idealny scenariusz na urlop. Jednak w tym czasie co roku, zwłaszcza w mediach społecznościowych, pojawiają się niepokojące wpisy typu: „Dziecko wróciło z kąpieli z krwią na nodze!”. Jak tego uniknąć?
Pijawki to bezkręgowce zaliczane do pierścienic. Pijawki występują naturalnie w jeziorach, stawach, wolno płynących rzekach. Są częścią ekosystemu wodnego, pełnią ważną rolę w łańcuchu pokarmowym. W Polsce żyje kilkadziesiąt gatunków, z czego nieliczne mogą interesować się człowiekiem jako potencjalnym „żywicielem”.
Niektóre gatunki, jak pijawka lekarska (Hirudo medicinalis), potrafią przyczepić się do człowieka i napić się krwi. W jeziorach możemy natknąć się na pijawkę końską lub rybią.
Ugryzienie pijawki - objawy
Ugryzienie pijawki jest zwykle bezbolesne – jej ślina zawiera substancje znieczulające oraz antykoagulanty, czyli związki zapobiegające krzepnięciu krwi. Po kontakcie z pijawką mogą wystąpić takie objawy jak obrzęk, zaczerwienienie, swędzenie czy małe krwawiące ranki. Czasem może pojawić się także infekcja bakteryjna, reakcja alergiczna lub zakażenie.
Czy można się czymś zarazić?
To pytanie często pada wśród zatroskanych rodziców i kąpiących się turystów. Eksperci uspokajają: ryzyko zakażenia jakąkolwiek poważną chorobą przez ugryzienie pijawki w Polsce jest znikome. Pijawki nie przenoszą wirusów ani bakterii w taki sposób jak komary czy kleszcze. Jednak jak przy każdej ranie warto zachować podstawową higienę: przemyć miejsce, zdezynfekować, obserwować.
Jak uniknąć kontaktu z pijawką?
Oto kilka prostych zasad, jak ograniczyć ryzyko spotkania pijawki:
Unikaj kąpieli w zarośniętych, mulistych częściach jeziora. To tam pijawki najczęściej bytują.
Noś obuwie kąpielowe – nie tylko chroni przed pijawkami, ale też przed ostrymi kamieniami czy szkłem.
Ruszaj się w wodzie – drgania i ruch zniechęcają większość pijawek do ataku.
Zrezygnuj z długiego siedzenia w bezruchu po kolana w wodzie w zaroślach.
Co zrobić, jeśli pijawka się przyczepi?
Najważniejsze: nie panikuj. Choć to może być nieprzyjemne, usunięcie pijawki jest proste.
Nie szarp jej na siłę – możesz uszkodzić skórę.
Nie odrywaj pijawki siłą: usuń ją delikatnie.
Zdezynfekuj ranę i nałóż opatrunek. Obserwuj przez 1–2 dni.
Jeśli rana długo krwawi, pojawi się opuchlizna, silne zaczerwienienie lub gorączka – warto skonsultować się z lekarzem.