Spis treści
Ospa małpia to odzwierzęca choroba zakaźna wywoływana przez wirusa ospy małpiej (MPXV), należącego do rodzaju Orthopoxvirus. Ospa małpia może przenosić się z człowieka na człowieka (w Europie nie notuje się zakażeń przenoszonych na ludzi przez zwierzęta).
W Polsce po raz pierwszy pojawiła się w 2023 roku, odnotowano wówczas 213 zachorowań. Od tamtej pory przypadki są rzadkie.
Wirus ospy małpiej mutuje. Jest nowy wariant
Nową odmianę wirusa Mpox, wywołującego tzw. małpią ospę, wykryli brytyjscy specjaliści u osoby, która powróciła do Wielkiej Brytanii z pobytu w Azji - poinformowało BBC News. Eksperci zaznaczają, że chroni przed nim dostępna szczepionka przeciwko ospie prawdziwej.
Brytyjska Agencji Bezpieczeństwa Zdrowotnego (UKHSA) wyjaśnia, że nie ma w tym nic zaskakującego, gdyż wirusy ulegają ciągłej mutacji. Nowy wariant Mpox jest zrekombinowaną formą dwóch wcześniej znanych linii tego patogenu. Jest on mieszańcem dwóch kladów Ib i IIb, ale nie ma jeszcze osobnej nazwy.
UKHSA zwraca uwagę, że najbardziej na zakażenie narażeni są mężczyźni uprawiający seks z mężczyznami. W grupie ryzyka są także osoby często uprawiający seks, w tym również seks grupowy. Zaleca się, żeby wszystkie te osoby zaszczepiły się przeciwko tej infekcji, jeśli jeszcze tego nie zrobiły.
Dostępna szczepionka chroni przed wirusem
Dostępna szczepionka przeciwko ospie prawdziwej chroni przez wirusem Mpox w 75-80 proc. Nie wiadomo jeszcze, w jakim stopniu chroni ona przed nowym wariantem, bo takich badań jeszcze nie ogłoszono. Podejrzewa się jednak, że zachowa podobną skuteczność.
Wirus Mpox w ostatnich kilku latach rozprzestrzenił się na całym świecie. W 2025 r. zidentyfikowano go u prawie 48 tys. osób. Tylko w listopadzie wykryto 2,5 tys. przypadków takich zakażeń.
Prof. Boghuma Titanji z Amora University zwraca uwagę, że nowe warianty Mpox będą się pojawiały tym częściej, im bardziej będzie miał on okazje się rozprzestrzeniać.
Im bardziej pozwolimy temu patogenowi krążyć, tym więcej będzie miał on okazji, by ulec rekombinacji
– ostrzega.
Objawy zakażenia wirusem małpiej ospy
Większość przypadków tej infekcji jest łagodna i samoistnie ustępuje. Najczęstsze objawy to:
- gorączka,
- bóle głowy i mięśni,
- powiększone węzły chłonne,
- charakterystyczna wysypka (plamy, grudki, pęcherzyki, krosty, strupy).
Najczęstszym powodem zakażenia jest bliski kontakt fizyczny z osobą zakażoną, ale może do niego dojść pośrednio poprzez kontakt z zakażonymi ubraniami, pościelą oraz ręcznikami.
W Polsce do szczepień przeciwko Mpox stosuje się preparat szczepionkowy JYNNEOS (Imvanex, Bavarian Nordic A/S). Jak informują stacje sanitarno-epidemiologiczne, jest to szczepionka żywa, atenuowana, nienamnażająca się.
Kto powinien się zaszczepić?
Szczepienie zaleca się osobom, które ukończyły 18 lat; można je wykonać zarówno profilaktycznie, przed potencjalnym kontaktem z wirusem, jak i po kontakcie z osobą chorą lub materiałem zakaźnym.
Podawane są dwie dawki szczepionki po 0,5 ml w odstępie co najmniej 28 dni u osób, które wcześniej nie były szczepione przeciw ospie prawdziwej. Albo jedną dawkę przypominająca u osób zaszczepionych w przeszłości przeciw ospie prawdziwej.
W przypadku szczepienia po ekspozycji pierwszą dawkę należy podać jak najszybciej — najlepiej do 4 dni od kontaktu z wirusem, a maksymalnie do 14 dni, o ile nie wystąpiły objawy choroby. (PAP)
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak