Spis treści
Statystyczny mieszkaniec Unii Europejskiej zużywa rocznie niemal dwa kilogramy świec. Choć pojedyncza świeca wydaje się niegroźna, badania nad powietrzem w pomieszczeniach wskazują, że ich spalanie wiąże się z emisją różnych substancji, które w określonych warunkach mogą obciążać organizm.
Co dzieje się, gdy zapalamy świecę?
Proces spalania świecy jest bardziej złożony niż mogłoby się wydawać. Po zapaleniu płomień topi wosk w górnej części świecy, tworząc niewielką kałużę cieczy. Knot zasysa płynny wosk ku górze dzięki tzw. efektowi kapilarnemu - temu samemu mechanizmowi, który umożliwia roślinom transport wody z gleby. Wosk odparowuje, a jego opary spalają się w płomieniu. Kluczowe znaczenie ma proporcja między grubością knota a rozmiarem świecy. Jeśli knot jest zbyt gruby, do płomienia trafia zbyt dużo wosku, który nie spala się całkowicie. Płomień zaczyna migotać, a do powietrza trafia więcej sadzy. Z kolei zbyt cienki knot nie dostarcza odpowiedniej ilości paliwa, co może prowadzić do zalewania płomienia i niestabilnego spalania. Im lepiej dobrane są te proporcje, tym mniej zanieczyszczeń powstaje.
Podczas palenia świec do powietrza uwalniają się przede wszystkim dwutlenek węgla, tlenki azotu oraz cząstki stałe, takie jak drobny pył i sadza. Szczególnie dużo cząstek powstaje w pierwszych minutach palenia, zanim płomień się ustabilizuje. Po jednej–dwóch minutach spalanie staje się bardziej równomierne, a emisja zanieczyszczeń maleje. Zanieczyszczenia te mogą chwilowo pogarszać jakość powietrza w pomieszczeniu. Przy wysokim stężeniu mogą podrażniać drogi oddechowe, powodować drapanie w gardle, pieczenie oczu czy uczucie suchości w nosie. Wrażliwość na takie czynniki jest jednak bardzo indywidualna. Osoby cierpiące na astmę, alergie lub inne choroby układu oddechowego reagują zwykle silniej niż osoby zdrowe.
Zanieczyszczenie powietrza spowodowane paleniem świec
Eksperci podkreślają, że zanieczyszczenie powietrza spowodowane paleniem świec ma zazwyczaj charakter przejściowy. Regularne wietrzenie pomieszczeń skutecznie obniża stężenie szkodliwych substancji. Co więcej, świece nie są jedynym źródłem zanieczyszczeń w domu. Gotowanie, smażenie, sprzątanie czy używanie środków czystości również uwalniają do powietrza duże ilości cząstek i lotnych związków chemicznych. Kluczowe znaczenie ma więc nie pojedyncza świeca, lecz ich liczba i czas palenia. Zapalenie kilku świec jednocześnie nie stanowi zwykle problemu, natomiast duża liczba płonących świec w niewietrzonym pomieszczeniu może wyraźnie pogorszyć jakość powietrza.
Świece zapachowe pod lupą
Badania pokazują, że świece zapachowe wypadają gorzej niż bezzapachowe. Oprócz standardowych produktów spalania uwalniają one więcej lotnych związków organicznych, które dodatkowo obciążają powietrze w pomieszczeniach. Niektóre substancje zapachowe mogą też wywoływać reakcje alergiczne, najczęściej poprzez kontakt ze skórą, rzadziej przez drogi oddechowe. Dla osób wrażliwych intensywne zapachy mogą stanowić problem i prowadzić do objawów takich jak swędząca wysypka czy podrażnienie skóry. Istnieje także inny aspekt: zapachy mogą maskować złą jakość powietrza. Przyjemny aromat sprawia, że później decydujemy się na wietrzenie, choć stężenie zanieczyszczeń po gotowaniu czy smażeniu nadal pozostaje wysokie. Wątpliwości budzą również doniesienia o obecności metali ciężkich, takich jak ołów czy nikiel, w niektórych świecach. Choć producenci w Europie od lat deklarują rezygnację z ołowiu w knotach, dobrowolne zobowiązania nie zawsze obejmują produkty importowane. Testy konsumenckie wykazały, że w części tanich świec mogą występować śladowe ilości tych pierwiastków. Specjaliści zaznaczają jednak, że przenikanie metali ciężkich do powietrza jest trudne do jednoznacznego zmierzenia. Osoby chcące zminimalizować ryzyko mogą zwracać uwagę na certyfikaty jakości, które potwierdzają, że świece nie emitują niepokojących ilości substancji toksycznych. Zdaniem ekspertów świece mogą mieć również pozytywny wpływ - pomagają się wyciszyć i sprzyjają relaksowi. Aby jednak ograniczyć potencjalne zagrożenia, warto przestrzegać kilku zasad. Należy palić niewielką liczbę świec jednocześnie, regularnie wietrzyć pomieszczenie i unikać przeciągów, które sprzyjają powstawaniu sadzy. Nie zaleca się także zdmuchiwania płomienia - żarzący się knot emituje wówczas dodatkowe zanieczyszczenia. Lepszym rozwiązaniem jest gaszenie płomienia przez przykrycie knota lub zanurzenie go w płynnym wosku.
Świece zapachowe nie muszą być całkowicie wykluczone z domowego użytku, ale warto traktować je z umiarem. Przy rozsądnym stosowaniu i odpowiedniej wentylacji mogą pozostać elementem zimowej atmosfery, nie stanowiąc istotnego zagrożenia dla zdrowia.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak