Spis treści
Liście senesu to ziołowy lek dostępny bez recepty (OTC)
Senes w postaci ziół do zaparzania lub tabletek stosuje się przy zaparciach jako naturalny środek przeczyszczający. Na przestrzeni lat roślina została przebadana, a jej działanie opisane w literaturze naukowej. Z kolei Europejska Agencja Leków (EMA) wydała stosowne zalecenia względem stosowania tego surowca w fitoterapii.
Senes jest zalecany do krótkotrwałego stosowania przy sporadycznych zaparciach, a preparaty winny zawierać ten składnik w ilości odpowiadającej 10-30 mg pochodnych hydroksyantracenu w przeliczeniu na sennozyd B – oznacza to, iż dawka jednorazowa jest ściśle związana z zawartością substancji czynnych. - mówi Bartłomiej Byczkiewicz – mgr inż. zielarstwa i terapii naturalnych, technik farmaceutyczny.
Z tego względu dostępne w Polsce leki bez recepty (OTC; głównie mieszanki lub surowiec dozowany) z senesem, są uważnie kontrolowane i badane – nie mogą być ani za słabe, ani tym bardziej zbyt mocne, gdyż wywołają bardzo przykry efekt przeczyszczająco-drażniący. – dodaje.
Wpływ senesu na wątrobę
W literaturze medycznej jest opisany negatywny wpływ senesu na wątrobę, gdzie podane jest, że długotrwałe (3-5 miesięcy) przyjmowanie w wyższych dawkach tego naturalnego leku może prowadzić do klinicznie widocznego uszkodzenia wątroby.
Jednak są to przypadki rzadkie. Większość ustawała po odstawieniu senesu. Zazwyczaj uszkodzenia były łagodne lub umiarkowane, a wątroba szybko wracała do właściwego stanu. W rzadkich przypadkach, ponowne stosowanie tego naturalnego leku powodowało szybki nawrót uszkodzenia wątroby, jednak nie stwierdzono cech immunoalergicznych czy markerów autoimmunologicznych.
Stosowanie senesu przez osoby z przewlekłymi zaburzeniami odżywiania, takimi jak anoreksja, stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia ich osłabionych narządów wewnętrznych, w tym wątroby i nerek. Nadmierne stosowanie senesu może prowadzić do pogłębienia istniejących problemów zdrowotnych. Dlatego niezwykle ważne jest, aby osoby z zaburzeniami odżywiania konsultował stosowanie naturalnych preparatów, dostępnych bez recepty, z lekarzem specjalistą. – podkreśla Bartłomiej Byczkiewicz
Inne działania niepożądane związane ze stosowaniem senesu
Czasem roślina lecznicza może wywoływać reakcje niepożądane, na przykład:
- reakcje skórno-alergiczne, takie jak świąd, pokrzywka oraz wysypka, zarówno lokalna, jak i ogólna.
- bóle oraz skurcze brzucha.
Długotrwałe stosowanie senesu lub przyjmowanie go w większych dawkach niż zalecane może osłabiać zdolność okrężnicy do prawidłowego działania. Gdy mięśnie przestają funkcjonować, nie są w stanie przesuwać odpadów przez okrężnicę, co skutkuje przewlekłymi zaparciami. Przewlekłe zaparcia mogą prowadzić do uzależnienia od senesu, co z kolei tworzy negatywny cykl.
Co więcej, długotrwałe stosowanie senesu może prowadzić do zaburzeń równowagi elektrolitowej oraz do białkomoczu i krwiomoczu.
Warto zauważyć, że drugim, choć nieformalnym, wskazaniem EMA dla senesu jest przygotowanie jelit do zabiegu kolonoskopii lub operacji. W takiej sytuacji należy się liczyć z wystąpieniem luźnego stolca, ponieważ senes działa na mechanizm hamujący wchłanianie wody w jelitach.
To działanie może być nie tylko uciążliwe, ale także wpływać na ogólny stan zdrowia. Stąd ważne jest, aby pacjenci byli świadomi możliwych konsekwencji stosowania senesu. – uzupełnia Bartłomiej Byczkiewicz.
Senes – przeciwskazania do stosowania
Jak każdy lek, również senes nie jest rekomendowany osobom, które osoby chcące go stosować. Są to:
- stany zapalne wyrostka robaczkowego
- niewydolność nerek
- bóle brzucha o nieznanej etiologii
- niedrożność jelit, schorzenia zapalne jelit (np. choroba Crohna, owrzodzenie jelit)
- odwodnienie organizmu i utrata elektrolitów (głównie hipokaliemia)
- krwawienia miesiączkowe
- alergia na senes
Nie rekomenduje się senesu dzieciom poniżej 12. roku życia oraz kobietom w ciąży lub karmiącym piersią – niewielkie ilości (choć bez zauważalnego wpływu) substancji aktywnych przedostają się do pokarmu. - uzupełnia Bartłomiej Byczkiewicz.
Senes znany polskim ziołolecznictwie od lat
Liście oraz preparaty senesowe były powszechnie znane Polakom już w okresie międzywojennym, co udokumentowane jest w monografiach dotyczących „listka senesu” oraz w dwóch przepisach na napary, które znajdują się w Farmakopei Polskiej II z 1937 roku. Wówczas zdawano sobie sprawę z mocy tego surowca oraz potencjalnych ryzyk, dlatego włączono go do wykazu leków, aby zapewnić lepszą kontrolę nad jego zastosowaniem.
Do Polski senes jest sprowadzany głównie z Indii i Egiptu, ale roślina naturalnie występuje również w innych krajach klimatu podzwrotnikowego – Sudan, Somalia, Nigeria. Tubylcy często sięgają po senes w formie naparów lub maści, co świadczy o jego szerokim zastosowaniu w medycynie ludowej. Na przykład, w przypadku zmian skórnych, liście senesu są stosowane jako okłady, a w przypadku przeziębień czy braku apetytu można przyrządzać z nich herbaty, które działa łagodząco i wspierająco na organizm.
Preparaty ziołowe z senesem są popularne w Polsce z uwagi na pewność i szybkość działania oraz względnie niską cenę. Można nabyć surowiec niedozowany (50 g) jako lek bez recepty, oferowane są również rozmaite senesowe mieszanki ziołowe o tym statusie.
Uważam, iż surowce i preparaty o tym charakterze powinny być oferowane wyłącznie w sklepach zielarskich i zielarsko-medycznych, punktach aptecznych, bądź aptekach, a ich obecność w suplementach diety albo w produktach spożywczych jest niedopuszczalna z punktu widzenia bezpieczeństwa pacjenta. – kończy Bartłomiej Byczkiewicz.
![Cudowna herbata z liści poziomki. Jakie ma właściwości? [ODCHUDZANIE...]](https://g.infor.pl/p/_files/38216000/liscie-38216448.jpg)
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak