
Spis treści
Zwolnienia lekarskie w 2024 roku - najważniejsze dane
W 2024 roku do rejestru zaświadczeń lekarskich wpłynęło 27,4 mln zwolnień, z których skorzystało 7,7 mln osób. Choć większość z nich dotyczyła powszechnych problemów zdrowotnych, takich jak choroby układu kostnego czy oddechowego, wyraźnie wzrosła liczba zwolnień lekarskich wystawianych z kodem C – oznaczającym niezdolność do pracy z powodu nadużycia alkoholu. Z danych ZUS wynika, że to problem przede wszystkim dotyczący mężczyzn w wieku produkcyjnym. Jakie są skutki takich zwolnień i jakie choroby są z nimi najczęściej związane?
- Wśród tych zaświadczeń lekarskich są też takie, które zostały opatrzone kodem literowym C, oznaczającym niezdolność do pracy spowodowaną nadużyciem alkoholu. Dodajmy, że wypełnienie przez lekarza odpowiedniego pola formularza e-ZLA jest obowiązkowe. Otrzymanie przez pacjenta zwolnienia z kodem C skutkuje nie wypłaceniem świadczenia chorobowego za pierwsze 5 dni niezdolności do pracy – wyjaśnia Beata Kopczyńska, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie śląskim.
Zwolnienia z kodem C – alkohol a absencja chorobowa
Z danych ZUS wynika, że ubiegłym roku zwolnień lekarskich opatrzonych kodem C było 9,5 tys. To wzrost o blisko 45 proc. więcej w porównaniu do 2023 r. kiedy takich zaświadczeń było 6,6 tys.
- Analizując wzrost liczby zaświadczeń z kodem C, należy zwrócić uwagę na niewielką liczebność tych zaświadczeń i dynamikę z lat poprzednich. W 2019 roku wystawionych zostało 12,3 tys. takich zaświadczeń. Zatem w 2024 roku w stosunku do 2019 roku nastąpił spadek o 23 proc. A w liczbie wszystkich zaświadczeń lekarskich wystawionych w 2024 roku z tytułu choroby własnej ubezpieczonym w ZUS (22 156 tys. zaświadczeń) zaświadczenia z kodem C stanowiły 0,04 proc. – mówi rzeczniczka.
Kto najczęściej trafia na zwolnienie przez alkohol?
Ponad 75 proc. zaświadczeń lekarskich z kodem C wystawiono mężczyznom. Największy odsetek 62,8 proc. stanowiły zaświadczenia osób pomiędzy 30 a 49 rokiem życia. Przy czym najczęściej zaświadczenia lekarskie wystawiano mężczyznom w wieku pomiędzy 40 a 44 rokiem życia (19,5 proc.), natomiast kobietom w wieku 30-34 lat (20,3 proc.).
Dane za 2024 rok w porównaniu do kilku ostatnich lat, nie wskazują na wzrost liczebności takich orzeczeń:
- zaświadczenia z kodem C wystawiono na 99,6 tys. dni niezdolności do pracy (w 2023 roku – 66,3 tys. dni);
- w minionym roku najwięcej - ok. 3 tys. z 9,5 tys. zwolnień z kodem C - lekarze wystawili na okres od 1 do 5 dni;
- przeciętna długość zaświadczenia lekarskiego z kodem C to 10,49 dnia i była krótsza o pół dnia w porównaniu do 2023 roku;
- aż 75 proc. zaświadczeń lekarze wystawili mężczyznom.
Alkohol i zdrowie: jakie choroby najczęściej prowadzą do zwolnień?
Typowymi chorobami związanymi z nadużywaniem alkoholu są zaburzenia psychiczne, marskość wątroby, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy. Równie często spotykane są problemy związane z układem krążenia, takie jak powiększenie i niewydolność serca (stłuszczenie mięśnia sercowego), czy też z układem oddechowym (obniżona odporność na zakażenia wirusowe), np. zapalenie płuc.
Pracodawca na udostępnionym mu elektronicznym zwolnieniu lekarskim nie znajdzie numeru statystycznego choroby. W konsekwencji pracodawca zobaczy jedynie kod literowy.
Statystyki ZUS – ile zwolnień i z jakich przyczyn?
W 2024 roku wystawiono zwolnienia na 253 mln dni. Według statystyk ZUS w zeszłym roku do rejestru zaświadczeń lekarskich ZUS trafiło 25,5 mln e-zwolnień - to o 300 tys. zaświadczeń chorobowych więcej niż w 2023 roku. Były to zwolnienia zarówno z tytułu choroby własnej, jak i z tytułu opieki nad dziećmi czy innymi członkami rodziny. Najwięcej zwolnień to te wystawione w styczniu i październiku.
Najczęstsze przyczyny niezdolności do pracy pozostają niezmienne od kilku lat niezależnie od regionu kraju. Należą do nich:
- choroby układu mięśniowo-szkieletowego i tkanki łącznej (41,8 mln dni absencji chorobowej),
- choroby układu oddechowego (33 mln dni),
- urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych (32,5 mln dni),
- ciąża, poród i połóg (31,8 mln dni),
- zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (30,3 mln dni),
- jednostki chorobowe związane z COVID-19 (1,7 mln dni).
Niepokojący jest fakt, że nastąpił wyraźny wzrost zachorowań na krztusiec. Zarówno liczba zaświadczeń lekarskich wystawionych z tego tytułu, jak i liczba dni absencji chorobowej zwiększyły się ponad 30-krotnie.