Spis treści
Rocznie na całym świecie dochodzi do około 2 milionów martwych urodzeń, często nawet autopsja nie daje odpowiedzi na pytanie o przyczynę. Australijscy naukowcy są pewni, że przynajmniej części z nich da się zapobiec. Mają w tym pomóc ostatnie odkrycia badaczy.
Koliste RNA może pojawić się w łożysku dużo wcześniej
Nowo odkryty proces biologiczny może wyjaśnić niektóre przypadki martwych urodzeń, co powinno pozwolić im zapobiegać – informuje „American Journal of Obstetrics and Gynecology”.
Naukowcy z Flinders University (Australia) odkryli, że cząsteczki zwane kolistymi RNA, które normalnie gromadzą się w starzejących się tkankach, w przypadku martwych urodzeń pojawiają się w łożysku znacznie wcześniej niż oczekiwano.
Gdy łożysko starzeje się zbyt szybko, rośnie ryzyko martwego urodzenia
Łożysko stanowi łącznik pomiędzy matką a dzieckiem, ale bez mieszania się krwi. Odżywia i zaopatruje w tlen rozwijający się organizm dziecka, usuwa produkty przemiany materii, produkuje hormony i zapewnia odporność. Jeśli łożysko zbyt szybko się starzeje, rośnie ryzyko martwego urodzenia.
Koliste cząsteczki RNA wiążą się z DNA, powodując pęknięcia i inicjując starzenie się komórek. To przedwczesne starzenie się zmniejsza zdolność łożyska do wspierania rosnącego dziecka.
Nasze odkrycia pokazują, że łożysko w przypadkach martwych urodzeń wygląda biologicznie znacznie starzej niż powinno, biorąc pod uwagę wiek ciążowy
– powiedziała, cytowana w materiałach prasowych, główna autorka, dr Anya Arthurs z Flinders Health and Medical Research Institute.
Naukowcy potrafią opóźnić starzenie się łożyska
„Zaobserwowaliśmy wyraźne oznaki przedwczesnego starzenia się łożyska, w tym uszkodzone DNA i zniszczone struktury komórkowe, a także wysoki poziom kolistego RNA. Kiedy zredukowaliśmy ilość jednej z tych cząsteczek w komórkach łożyska, uszkodzenia uległy spowolnieniu, a starzenie się zostało opóźnione, co pokazuje, że te cząsteczki nie są jedynie biernymi obserwatorami, ale aktywnymi motorami tego procesu.”
„Być może najbardziej ekscytujący jest potencjał wczesnego wykrywania. Odkryliśmy, że niektóre z tych kolistych RNA można wykryć we krwi matki już w 15. lub 16. tygodniu ciąży.” – zaznaczyła dr Arthurs. - „Wyobraźmy sobie proste badanie krwi, które wykrywa ciąże zagrożone martwym urodzeniem na miesiące przed pojawieniem się jakichkolwiek sygnałów ostrzegawczych. To może odmienić życie”.
Czym jest martwe urodzenie?
O martwym urodzeniu mówi się w przypadku zgonu dziecka w macicy po 22. tygodniu ciąży. W większości przypadków przyczyną jest zaburzenie funkcjonowania łożyska. Przyczyna może mieć także podłoże genetyczne.
Co roku około dwóch milionów ciąż na całym świecie kończy się martwym urodzeniem, w Polsce to około 1400 ciąż. Dla rodziców to tragiczne wydarzenie, często wymagające pomocy psychologa. Wiele przypadków pozostaje niewyjaśnionych nawet po szczegółowej autopsji. Tradycyjna patologia poszukuje widocznych zmian w łożysku, ale molekularne starzenie się jest niewidoczne pod mikroskopem.
Ryzyko martwego urodzenia mogą zwiększać geny przekazywane w rodzinach
Australijski zespół zidentyfikował DNA związane z ryzykiem martwych urodzeń, w tym fragmenty DNA powiązane z rozwojem płodu, funkcją łożyska i utratą ciąży.
Odkrycia sugerują, że geny przekazywane w rodzinach mogą łączyć się ze zbyt wczesnym starzeniem się łożyska, zwiększając prawdopodobieństwo martwych urodzeń
– podkreśliła prof. Claire Roberts, kierownik ds. zdrowia kobiet i dzieci na Flinders University.
- „Łącząc markery molekularne z wiedzą genetyczną, możemy stworzyć bardziej precyzyjne narzędzia do identyfikacji ciąż zagrożonych i wcześniejszej interwencji."
„Każde martwe urodzenie jest druzgocące. Ale jeśli potrafimy wcześnie zidentyfikować ryzyko i interweniować, mamy potencjał, aby ratować życie i oszczędzić rodzinom niewyobrażalnego żalu” – wskazała prof. Roberts. - „Co ważne, implikacje wykraczają poza martwe urodzenia. Koliste RNA powiązano ze starzeniem się innych tkanek i chorobami, w tym chorobą Alzheimera. Zrozumienie ich roli w ciąży może przynieść szerszy wgląd w to, jak starzenie się wpływa na zdrowie”.
Zespół badawczy pracuje obecnie nad potwierdzeniem tych ustaleń w większych, bardziej zróżnicowanych populacjach i opracowaniem praktycznych narzędzi przesiewowych.
Paweł Wernicki (PAP)
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak