Wysoki cholesterol – cichy zabójca, który powoli uśmierca miliony. Eksperci ostrzegają: w Polsce zagrożonych jest aż 21 milionów osób, a tysiące umiera co roku w milczeniu

To, co dzieje się w Polsce, to prawdziwa bomba zdrowotna z opóźnionym zapłonem. Eksperci biją na alarm: nawet 21 milionów Polaków ma zbyt wysoki poziom cholesterolu we krwi. Z tej grupy 30 tysięcy osób rocznie umiera przez hipercholesterolemię, głównego winowajcę zawałów serca i udarów mózgu. Statystyki są zatrważające, a problem – w dużej mierze bagatelizowany. Podczas konferencji inaugurującej powstanie koalicji Liga Walki z Cholesterolem lekarze i naukowcy nie pozostawili złudzeń: to niewidzialny wróg, który działa po cichu, bezobjawowo, a kiedy atakuje – często jest już za późno.

„Cichy zabójca” w liczbach – skala, która przeraża

Profesor Maciej Banach, prezes Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego i pomysłodawca Ligi Walki z Cholesterolem, podczas otwarcia konferencji przypomniał, że 24 września obchodzimy Światowy Dzień Świadomości Hipercholesterolemii Rodzinnej, a kilka dni później, 29 września, Światowy Dzień Serca. Te daty mają ogromne znaczenie – bo pokazują, że świadomość problemu powinna być powszechna. Niestety, w Polsce wciąż jest dramatycznie niska.

Jak podał prof. Banach: „21 milionów Polaków ma zaburzenia lipidowe, które są główną przyczyną chorób sercowo-naczyniowych. Z przygotowanego przez NFZ raportu »Śmiertelność zawału serca i ostrych zespołów wieńcowych« wynika, że w ostatnim dziesięcioleciu liczba zawałów w Polsce kształtowała się pomiędzy 70 a niemal 80 tysięcy rocznie, a w 2023 r. wynosiła 70 389 przypadków. Liczba udarów może rocznie sięgać 80 tys., a u nawet 3 mln osób dorosłych w Polsce diagnozujemy chorobę tętnic obwodowych. I te choroby odpowiadają za 40 proc. wszystkich zgonów Polsce”.

40 procent wszystkich zgonów! To oznacza, że prawie połowa przypadków śmierci w Polsce wiąże się z chorobami, które w ogromnej części mogłyby być wykryte i leczone wcześniej.

Cholesterol nie boli – i właśnie to czyni go śmiertelnie groźnym

Profesor Banach przypominał, że wysoki cholesterol to przeciwnik wyjątkowo zdradliwy. „Niestety większość społeczeństwa nie zdaje sobie z niego sprawy. Nie wykonuje regularnych badań profilaktycznych, chociaż mogłaby obecnie skorzystać z programu rządowego »Moje Zdrowie«, w ramach którego można m.in. bezpłatnie zbadać stężenie cholesterolu LDL czy lipoproteiny(a)” – wskazał ekspert.

Brak objawów nie oznacza braku zagrożenia. Cholesterol odkłada się latami w ścianach naczyń krwionośnych, a jego konsekwencją mogą być nagłe zawały i udary – ataki, które przychodzą bez ostrzeżenia.

Nowa nadzieja – innowacyjne terapie i programy ratujące życie

Od 2018 roku w Polsce działał program lekowy B.101 „Leczenie pacjentów z zaburzeniami lipidowymi”. Niestety, był – jak podkreślają lekarze – „dalece niewystarczający”. Obejmował zaledwie 3 tysiące pacjentów, podczas gdy miliony były pozostawione samym sobie.

Na szczęście, od 1 października wprowadzono rewolucyjne zmiany. „Dzięki wspólnej intensywnej pracy grona znakomitych ekspertów z Ministerstwem Zdrowia, od 1 października nowe grupy pacjentów z zaburzeniami lipidowymi zyskają dostęp do innowacyjnych terapii obniżających poziom cholesterolu. To szansa na realną poprawę jakości życia chorych, a także na redukcję liczby powikłań sercowo-naczyniowych, które są znacznym obciążeniem systemu ochrony zdrowia” – mówił prof. Banach.

Co ważne, po sześciu latach działania programu przeżywalność pacjentów wynosi aż 94 procent. Tak dobrych wyników nie notuje żadna inna terapia kardiologiczna.

Kto skorzysta z innowacyjnych leków?

Nowe zmiany w programie to przełom. Z innowacyjnych leków, w tym tych modulujących białko PCSK9, będą mogli korzystać:

• pacjenci z rodzinną hipercholesterolemią, którzy mimo dotychczasowego leczenia nie osiągają celu terapeutycznego,
• osoby po zawale, z chorobą tętnic obwodowych, cukrzycą, przewlekłą chorobą nerek czy podwyższonym stężeniem lipoproteiny(a).

Jak podkreśla prof. Banach: „Ta zmiana może istotnie poprawić skuteczność naszego leczenia i pozwoli uniknąć wielu kolejnych incydentów sercowo-naczyniowych”.

Ryzyko śmierci spada ponad trzykrotnie – ale tylko u pacjentów w programie

Profesor Piotr Jankowski z warszawskiego Szpitala im. prof. W. Orłowskiego podkreślił, że dane są jednoznaczne. „Pacjenci w programie B.101 mieli 3,5 razy mniejsze ryzyko zgonu niż ci objęci tylko standardową opieką pozawałową” – mówił.

Nic dziwnego, że eksperci apelują: program B.101 powinien stać się obligatoryjny dla wszystkich pacjentów po zawale. To mogłoby uratować tysiące istnień każdego roku.

Dzieci pod szczególną ochroną – badania już w wieku 6 lat

Kolejny, niezwykle istotny głos należał do prof. Małgorzaty Myśliwiec z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Zwróciła ona uwagę na fakt, że cholesterol to nie tylko problem dorosłych – często zaczyna się już w dzieciństwie, szczególnie w przypadku chorób uwarunkowanych genetycznie.

„Niemniej hipercholesterolemia rodzinna jest najczęściej występującą monogenową chorobą genetyczną, którą niestety rozpoznajemy bardzo późno, najczęściej w wieku ok. 42 lat po incydencie sercowo-naczyniowym” – wskazała profesor.

Dlatego wprowadzono badanie lipidogramu w bilansie sześciolatka. To ogromny krok naprzód – pozwala wykryć problem wcześnie i uratować całe rodziny dzięki diagnostyce kaskadowej.

Edukacja i profilaktyka – fundament walki z cholesterolem

Eksperci wielokrotnie podkreślali, że bez edukacji nie uda się wygrać tej bitwy. Prezes Fundacji „To Się Leczy”, Marek Kustosz, zaznaczył: „W ramach koalicji nie chcemy mówić wyłącznie o cholesterolu, ale także o innych czynnikach ryzyka i chorobach, które mogą prowadzić do groźnych powikłań, w tym do wtórnych dyslipidemii, jak otyłość czy cukrzyca”.

Podobnie uważa dr Agnieszka Gorgoń-Komor, specjalistka kardiologii i senator RP: „Wymaga to konsekwentnych działań na poziomie centralnym i lokalnym. Z ramienia Senatu już dziś realizujemy te cele poprzez ustanowienie roku 2025 Rokiem Edukacji Zdrowotnej i Profilaktyki”.

Koszty chorób – nie tylko zdrowotne, ale i finansowe

Wysoki cholesterol nie zabija jedynie ludzi – drenuje też budżet państwa. Ekonomistka Anna Gołębicka przypomniała, że w 2023 roku program lekowy B.101 kosztował 15,7 mln zł, a rok później – już 29 mln zł.

„To daje około 36 zł dziennie na pacjenta. W perspektywie życia i zdrowia pacjentów to bardzo efektywne wykorzystanie środków” – podkreśliła.

Warto dodać, że:

• średni koszt udaru to ok. 17 tys. zł,
• średni koszt zawału – aż 21,5 tys. zł,
• do tego dochodzą koszty rent, emerytur i utraconych podatków.

Prewencja i leczenie są po prostu tańsze niż obojętność.

Liga Walki z Cholesterolem – nowa siła w obronie życia

4 czerwca powołano do życia Ligę Walki z Cholesterolem, której celem jest nie tylko edukacja społeczeństwa, ale też nacisk na zmiany legislacyjne i poprawę dostępu do innowacyjnych terapii. To koalicja lekarzy, ekspertów, organizacji i pacjentów, którzy mają wspólną misję – zatrzymać cichego zabójcę, zanim będzie za późno.

Prof. Banach ogłosił także konkurs dla dziennikarzy pod hasłem: „Cholesterol - temat, którego nie wolno zbyć milczeniem”.

Jak sam powiedział: „Dzięki wsparciu dziennikarzy dotrzemy tam, gdzie my lekarze sami nigdy byśmy nie dotarli”.

Źródło: Na podstawie informacji PAP

Cholesterol a udar: gdyby wszyscy chorzy brali leki na cholesterol, rocznie udałoby się uniknąć tysięcy udarówZobacz również

Zapisz się na newsletter

Chcesz wiedzieć jak dbać o swoje zdrowie? Chcesz uniknąć błędów żywieniowych? Być na czasie z najnowszymi zmianami w przepisach prawa medycznego, farmaceutycznego i praw pacjenta? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.

Zapoznałam/łem się z treścią regulaminu i akceptuję jego postanowienia

Zaznacz wymagane zgody

Zapisz się

Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich

Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

Coś poszło nie tak

Spróbuj ponownie